Format XBRL w sprawozdaniach zrównoważonego rozwoju – czym jest i jak się przygotować do raportowania zgodnie z ESEF?

Justyna Czyszczoń

XBRL to akronim angielskich słów Extensible Business Reporting Language. To rozszerzalny język sprawozdawczości finansowej - standard zaprojektowany do wymiany informacji biznesowych i danych finansowych. Mówiąc obrazowo, tagowanie XBRL przekształca standardy raportowania z formy „ludzkiej/czytanej” na cyfrową. Oznacza to, że raporty będą teraz mogły być czytane maszynowo, co zwiększy ich przejrzystość i porównywalność, a dane ESG będą mogły być analizowane w szybszy i bardziej ustandaryzowany sposób.

Spis treści

01. Od raportowania informacji finansowych do sprawozdań zrównoważonego rozwoju

02. Standard XBRL - (r)ewolucja w raportowaniu?

03. Jak wygląda tagowanie XBRL?

04. ESEF i XBRL Taxonomy

05. Bez technologicznych rozwiązań do tagowania XBRL może być trudno 

Od raportowania informacji finansowych do sprawozdań zrównoważonego rozwoju

Ideą i głównym założeniem Dyrektywy CSRD - zgodnie z którą już w przyszłym roku największe spółki będą zobowiązane po raz pierwszy przedstawić roczne sprawozdania zrównoważonego rozwoju - jest ujednolicenie standardów raportowania. Aby usprawnić zarządzanie i analizowanie danych ESG, EFRAG (European Financial Reporting Advisory Group) wprowadził obowiązek opracowywania sprawozdań zrównoważonego rozwoju w oparciu o format XBRL. Cyfrowe tagowanie raportów ma uczynić je bardziej transparentnymi i łatwiejszymi do porównywania.

Pierwszym krokiem jest zdefiniowanie zakresu badania, czyli określenie granic analizy, przedmiotu badania oraz celu, dla którego przeprowadza się analizę. W tym etapie ustala się również, które etapy cyklu życia produktu, procesu czy usługi zostaną uwzględnione.

Standard XBRL - (r)ewolucja w raportowaniu?

Co ciekawe, język XBRL nie jest nowością - wiele dużych spółek notowanych na giełdach już wcześniej było zobowiązane do stosowania tego typu tagowania w sprawozdaniach finansowych. Dyrektywa CSRD rozszerzyła zatem tylko obowiązujące już wcześniej obowiązki o dane pozafinansowe - dotyczące zrównoważonego rozwoju, a o XBRL możemy myśleć jak o automatyzacji, która ułatwia proces wymiany informacji, standaryzacji i optymalizacji. 

Jak wygląda tagowanie XBRL?

XBRL działa poprzez oznaczanie w dokumencie wszystkich istotnych elementów, takich jak tekst ciągły, tabele i inne dane - zgodnie z definicjami zawartymi w słowniku, nazywanym też Taksonomią XBRL. To ona hierarchicznie porządkuje wszystkie informacje dotyczące ujawnień, wraz z odniesieniami do odpowiednich przepisów i dyrektyw. Dzięki temu dane są jasno zorganizowane, a ich raportowanie i analiza stają się bardziej efektywne.

Firmy mają dwie możliwości: najpierw sporządzić raport, a następnie dodać tagi lub od samego początku tworzyć raport w oparciu o wytyczne Taksonomii XBRL

Podejście drugie, tak zwane "pre-tag taxonomy", polega na tagowaniu danych już na etapie ich wprowadzania, przed przygotowaniem ostatecznego raportu.

Oznaczanie danych już na wczesnym etapie umożliwia bardziej sprawne monitorowanie informacji, które już zostały zgromadzone i zaraportowane i identyfikację punktów informacji (“datapoints”), których jeszcze brakuje. Oprócz bardziej efektywnego i przejrzystego raportowania, umożliwia to również lepsze dostosowanie raportów do potrzeb interesariuszy: audytorów, instytucji publicznych, klientów, czy sektora finansowego. 

Choć nie ma jeszcze informacji, od którego roku obowiązkowe stanie się stosowanie znaczników XBRL, firmy już teraz powinny wybrać odpowiednie narzędzia do raportowania i zacząć przygotowywać swoje sprawozdania w oparciu o te wymagania.

Czym jest Inline XBRL?

Inline XBRL - nazywany też iXBRL - to wersja standardu XBRL łącząca zalety HTML i XBRL. Dzięki takiemu połączeniu możliwe jest odczytywanie sporządzonych sprawozdań finansowych za pomocą przeglądarek internetowych.

ESEF i XBRL Taxonomy

Komisja Europejska zobowiązała EFRAG do opracowania cyfrowej taksonomii XBRL dla ESRS Set 1, wydanych w lipcu 2023 roku. Równocześnie powstała osobna taksonomia XBRL dla ujawnień związanych z Artykułem 8, dostępna na stronie EFRAG wraz z towarzyszącymi dokumentami.

Na podstawie tych Taksonomii, Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) określi zasady tagowania, które będą stosowane w raportowaniu cyfrowym według ESRS Set 1. Zasady te zostaną przyjęte przez Komisję Europejską w formie aktu delegowanego, który zaktualizuje Delegowane Rozporządzenie (UE) 2019/815 dotyczące Europejskiego Jednolitego Formatu Elektronicznego (ESEF).

*Taksonomia ESEF to obowiązująca od 1 stycznia 2020 roku forma raportowania rocznych skonsolidowanych sprawozdań finansowych spółek giełdowych w Unii Europejskiej.

"Dla firm dostarczających technologie do raportowania zgodnego z CSRD, taksonomia XBRL jest kluczowa”

- podsumowuje Mateusz Masiak, CEO Envirly.


Pamiętajmy, że Dyrektywa CSRD nadaje raportowaniu zrównoważonego rozwoju podobną wagę co raportowaniu finansowemu - raporty ESG, tak samo jak w przypadku rocznych sprawozdań finansowych, będą musiały być weryfikowane i zatwierdzone przez biegłego rewidenta oraz podpisane przez zarząd.

Bez technologicznych rozwiązań do tagowania XBRL może być trudno 

Dlatego w Envirly wychodzimy naprzeciw oczekiwaniom rynku i wdrażamy rozwiązania umożliwiające generowanie skonsolidowanych sprawozdań w formacie XBRL i zgodności ze specyfikacjami ESEF.

Chcesz dowiedzieć się więcej? Skontaktuj się z nami, umów spotkanie i zobacz, jak z innowacyjnymi rozwiązaniami Envirly możesz wziąć zrównoważony rozwój w swoje ręce.

W Envirly wspieramy Cię na każdym etapie dążenia do zrównoważonego rozwoju. Więcej informacji na stronie: www.envirly.pl

Zobacz więcej

Chcesz dowiedzieć się więcej o tagowaniu XBRL?

Może Cię zainteresować

Różnice między Środowiskową Analizą Cyklu Życia Produktu (LCA) a Śladem Węglowym Organizacji: Metodologia i Zastosowanie
LCA Produktu
Analiza Cyklu Życia Produktu a Ślad Węglowy Organizacji

LCA i Ślad Węglowy Organizacji pozwalają firmom na kompleksowe podejście do zoptymalizowanej działalności

Przeczytaj artykuł
ESG jako kluczowy element konkurencyjności firm
Raportowanie ESG
Raportowanie ESG kluczowym elementem konkurencyjności firm

ESG (ang. environmental, social and governance), czyli społeczna, środowiskowa i zarządcza odpowiedzialność...

Przeczytaj artykuł
Jak przeprowadzić analizę podwójnej istotności pod raportowanie ESG zgodne z Dyrektywą CSRD?
Raportowanie ESG
Analiza Podwójnej Istotności pod raportowanie ESG

Analiza Podwójnej Istotności to zasada znajdująca kluczowe kwestie zrównoważonego rozwoju dla przedsiębiorstwa

Przeczytaj artykuł

tagowanie raportów zrównoważonego rozwoju w formacie XBRL

USŁUGI